صدام حسین اعتقاد داشت می‌تواند در ۳ روز به تهران رسیده و ایران عزیزمان را فتح کند. اما این خیال خام او هشت سال به طول انجامیده و رزمندگان ایرانی حتی یک وجب از خاک پاک ایران را به دشمن ندادند. ۳۱ شهریور آغاز این تجاوز ارتش عراق به ایران است و در ادامه قصد داریم نگاهی کامل به هفته دفاع مقدس و آغاز جنگ داشته باشیم. با ما همراه شوید.
هفته دفاع مقدس
هفته دفاع مقدس در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران به عنوان هفته‌ای شناخته می‌شود که آغازین روزهای جنگ تحمیلی ایران و عراق را به تصویر می‌کشد. این هفته از تاریخ ۳۱ شهریور تا ۶ مهر هر سال برگزار می‌شود و یادآور حوادث تلخ و در عین حال پر از ایثار و فداکاری است که در آن دوران بر ملت ایران گذشت.
در روز ۳۱ شهریور ۱۳۵۹، رژیم بعثی عراق با نقشه‌ای از پیش طراحی شده و با هدف براندازی نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران، جنگی وسیع و بی‌رحمانه را علیه کشورمان آغاز کرد. صدام حسین، رئیس‌جمهور وقت عراق، در اقدامی نمادین و به منظور نشان دادن عزم خود برای تجاوز به خاک ایران، در برابر دوربین‌های تلویزیونی حاضر شد و با پاره کردن قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر، آغاز این تهاجم را به جهانیان اعلام کرد.
این اقدام نه تنها نشان‌دهنده نیت خصمانه رژیم بعثی بود، بلکه به نوعی چالشی جدی برای تمامیت ارضی و استقلال کشور به شمار می‌رفت. جنگی که در پی این اعلام آغاز شد، نه تنها بر سرزمین و منابع کشور تأثیر گذاشت، بلکه بر روحیه و هویت ملی ایرانیان نیز تأثیر عمیقی داشت.
یادآور فداکاری‌ها
هفته دفاع مقدس به عنوان یادآور فداکاری‌ها و جانفشانی‌های رزمندگان اسلام، فرصتی است تا ما به بازخوانی تاریخ بپردازیم و از درس‌های آن دوران بهره‌برداری کنیم. این هفته نمادی است از مقاومت و ایستادگی ملت ایران در برابر ظلم و تجاوز، و همچنین فرصتی برای تجلیل از شهدای گرانقدر و جانبازانی که با ایثار خود، عزت و شرف کشور را حفظ کردند.
در واقع، هفته دفاع مقدس نه تنها یک یادآوری از حوادث تلخ گذشته است، بلکه فرصتی است برای تجدید پیمان با آرمان‌های انقلاب اسلامی و تبیین ارزش‌های ایثار و فداکاری که در دل تاریخ این سرزمین نقش بسته‌اند. با گرامیداشت این هفته، ما به نسل‌های آینده یادآوری می‌کنیم که تاریخ پر افتخار کشورمان پر از لحظات ایستادگی و مقاومت است که باید همواره در خاطر داشته باشیم.
دلیل تجاوز صدام به ایران و چگونگی شکست او
صدام حسین با چند انگیزه اصلی وارد جنگ شد:
خلأ قدرت بعد از انقلاب ۱۳۵۷ ایران
او فکر می‌کرد انقلاب ایران باعث آشفتگی در ارتش و حکومت شده و ایران توان دفاع جدی ندارد. صدام تصور داشت که بهترین زمان برای ضربه زدن همین دوره بی‌ثباتی است.
ادعا بر سر مرزها و قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر
صدام از مدت‌ها قبل خواستار بازگرداندن کنترل کامل بر اروندرود (شط‌العرب) بود. قرارداد ۱۹۷۵ با ایران (زمان شاه) را تحمیلی می‌دانست و می‌خواست آن را لغو کند.
رهبری جهان عرب
صدام می‌خواست خودش را رهبر بلامنازع جهان عرب معرفی کند. او تصور می‌کرد اگر ایران سریع شکست بخورد، اعتبارش بین اعراب بالا می‌رود و در مقابل کشورهای رقیب مثل مصر و سوریه قدرت بیشتری پیدا می‌کند.
ترس از صدور انقلاب اسلامی
انقلاب ایران الهام‌بخش گروه‌های شیعی در عراق بود. صدام برای جلوگیری از شورش‌های داخلی (به‌ویژه شیعیان و کردها) به این نتیجه رسید که باید جنگی پیش‌دستانه با ایران راه بیندازد.
حمایت خارجی
آمریکا، شوروی، کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس (به‌ویژه عربستان و کویت) و برخی کشورهای اروپایی به صدام چراغ سبز دادند. آن‌ها می‌خواستند ایران انقلابی تضعیف شود.
چگونگی شکست صدام
صدام در ابتدا با حمله گسترده هوایی و زمینی وارد خاک ایران شد و مناطقی مثل خرمشهر و بخش‌هایی از خوزستان را اشغال کرد. اما دلایل شکست او چنین بود:
مقاومت مردمی و بسیج نیروها
ایران با وجود آشفتگی داخلی، به سرعت با بسیج عمومی، سپاه پاسداران و ارتش منسجم شد. دفاع جانانه مردم در خرمشهر و آبادان جلوی سقوط سریع ایران را گرفت.
اشتباه در برآورد زمان جنگ
صدام فکر می‌کرد در چند روز یا چند هفته کار ایران تمام می‌شود. اما جنگ فرسایشی شد و عراق توان اقتصادی و انسانی‌اش را از دست داد.
روحیه ایدئولوژیک ایرانیان
انگیزه مذهبی و انقلابی، عامل مهمی بود. رزمندگان ایرانی جنگ را دفاع مقدس می‌دیدند و همین باعث پایداری طولانی شد.
بازپس‌گیری مناطق اشغالی
عملیات‌های بزرگ ایران مثل ثامن‌الائمه (شکستن حصر آبادان)، فتح‌المبین و بیت‌المقدس (آزادسازی خرمشهر در خرداد ۱۳۶۱) ضربه سختی به عراق زد و صدام را از رویاهای اولیه‌اش دور کرد.
انزوای تدریجی عراق
با طولانی شدن جنگ و هزینه‌های سنگین، حتی حامیان خارجی صدام هم خسته شدند. عراق بدهکار شد و در نهایت سال‌ها بعد (۱۹۹۰) برای جبران ضررها به کویت حمله کرد و همان شد که به سقوط نهایی‌اش انجامید.
در نهایت صدام نتوانست به هیچ‌کدام از اهدافش (گرفتن خوزستان، تغییر رژیم ایران، رهبری جهان عرب) برسد. جنگ ۸ سال طول کشید و تنها چیزی که باقی ماند، خسارت سنگین برای هر دو ملت بود.
